اثر شوری خاک (درشرایط طبیعی) و رقم بر ماندگاری ، عملکرد و کیفیت ترکیبات پلی فنلی برگ کنگر فرنگی (cynara scolymus l.)

کنگرفرنگی(cynara scolymus l.) یک گیاه دارویی مدیترانه ای است که به مناطق خشک و نیمه خشک با شوری بالا سازگاری نسبی دارد. کنگر فرنگی بدلیل داشتن ترکیبات پلی فنلی مثل کافئیک اسید، کلرجنیک اسید و آنتی اکسیدانتهای طبیعی، عمیقا مورد توجه صنایع دارو سازی است. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر شوری بر صفات مورفولوژیک و کمیت و کیفیت ترکیبات پلی فنلی برگ کنگرفرنگی انجام شد. آزمایش در دو فاز مزرعه و گلخانه بر روی دو رقم کنگرفرنگی (گرین گلوب و محلی) انجام شد. این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو تیمار ( ec خاک و رقم) که رقم شامل رقم محلی و یک رقم اصلاح شده تحت عنوان گرین گلوب (ایتالیایی) و تعداد 3تکرار (دو گیاه برای هر تکرار) انجام شد. در آزمایش مزرعه ای، فاکتور شوری در 5 سطح (3/1، 5/3، 45/6، 5/20 و 29) دسی زیمنس و در آزمایش گلدانی در 5 سطح (5/1، 9/6، 5/11، 4/16 و 6/20) دسی زیمنس اعمال گردید. جهت اندازه گیری فنل کل و فلاونوئید از دستگاه اسپکتوفتومتر، فعالیت آنتی اکسیدانی از روش dpph و اسید کلروجنیک و اسید کافئیک از دستگاه hplc استفاده گردید. نتایج نشان داد که تیمار شوری بر تمام صفات عملکرد و اجزای عملکرد اندازه گیری شده اثر معنی دار داشت، علارغم اینکه تیمار رقم فقط بر طول برگ در آزمایش مزرعه ای تاثیر معنی دار داشت. بررسی تغییرات فنل کل و فلاونوئید برگ نشان داد که مقدار این ترکیبات تحت تاثیر سطوح شوری متوسط افزایش یافت و در سطوح بالاتر شوری کاهش یافت. فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره برگ به موازات افزایش شوری افزایش یافت، به طوری که بالاترین میزان آن در شوری 29 و 6/20 دسی زیمنس به ترتیب در آزمایش مزرعه و گلخانه ثیت گردید. نتایج نشان داد که تجمع یون سدیم برگ در آزمایش گلدانی تا شوری 9/6 دسی زیمنس و در مزرعه ای تا 45/6 دسی زیمنس افزایش یافت و سپس با افزایش شوری به بیش ازاین مقدار کاهش یافت. میزان کلر برگ در شوری 5/3 (مزرعه) و 9/6 دسی زیمنس (گلخانه) بیشترین افزایش را نشان داد و پس از آن با افزایش شوری میزان آن کاهش یافت. غلظت یون های کلسیم و پتاسیم به موازات افزایش شوری کاهش یافت، به نحویکه کمترین میزان کلسیم و پتاسیم در شوری 6/20 و 29 دسی زیمنس به ترتیب در آزمایش گلخانه ومزرعه ای مشاهده شد. نتایج نشان داد که در آزمایش مزرعه ای اسید کلروجنیک با افزایش شوری تا 45/6 دسی زیمنس روند افزایشی داشت و سپس کاهش یافت. در آزمایش گلدانی بالاترین میزان اسید کلروجنیک در شوری 9/6 دسی زیمنس مشاهده شد و سپس کاهش یافت. اسید کافئیک برگ در آزمایش مزرعه ای و گلدانی با افزایش سطوح شوری، به ترتیب در45/6 و 5/11 دسی زیمنس بیشترین افزایش را نشان داد و با افزایش شوری کاهش یافت.